کد مطلب:29174 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:97

صعصعه بن صوحان












3896. تاریخ الیعقوبی - در یادكردِ بیعت مردم با امیرمؤمنان -:... صعصعة بن صوحان برخاست و گفت:سوگند به خدا - ای امیرمؤمنان -، تو خلافت را زینت دادی، خلافت به تو زینت نداده است. تو مقام خلافت را بالا بردی و آن، مقام تو را بالا نبرده است، و خلافت به تو نیازمندتر است تا تو به خلافت![1].

3897. مناقب الإمام أمیر المؤمنین - به نقل از عبد الملك بن عُمَیر -:از صعصعة بن صوحان پرسیده شده كه علی علیه السلام چگونه بود؟ گفت:چیزی كه گذشته اش را به افراط یا تفریط كشانَد، نگفت. او بردباری، سلامت نفس، دانش، نزدیكی خانوادگی [ به پیامبر خدا]، مهاجرت پیشین و گرفتاری های بزرگ در راه اسلام را با هم جمع كرد.[2].

3898. شرح نهج البلاغة:صعصعة بن صوحان و غیر او از پیروان و یاران علی علیه السلام گفتند:[ علی علیه السلام] در بین ما چون یكی از ما بود. نرم خو، متواضع و آسانگیر بود، و ما چون اسیران در بندی كه جلّاد بر بالای سرشان ایستاده باشد، از او واهمه داشتیم.[3].

3899. تذكرة الخواص - به نقل از عمرو بن یحیی، از صعصعة بن صوحان -:وی (صعصعه) بر مغیرة بن شعبه گذشت و مغیره پرسید:از كجا می آیی؟

گفت:از نزد حاكم پرهیزگارِ بخشنده با شرمِ بردبارِ وفادارِ كریم و پذیرنده، كه به شمشیرش باز می دارد، با دستش می بخشد، اجاقش همیشه روشن است و حمایتگری اش بسیار است. آن كه از ریشه و اصل اشراف، بزرگان، شیر مردان و دلیران است. نه كم ریشه است و نه دركارش پُر زحمت و نه در سخنش دروغگو. نه بی ثبات و تند است، و نه كسِل و تنبل. دارنده فرزندان كریم و پدران شریف است. خوشْ آزموده و ستاره درخشان است. تجربه دارِ مشهور و دلیرِ نام آور است. در دنیا، زاهد و شیفته آخرت است.

مغیره گفت:اینها، ویژگی های امیر مؤمنان علی است.[4].

3900. الإختصاص - به نقل از مسمع بن عبد اللَّه بصری، از مردی -:هنگامی كه علی بن ابی طالب علیه السلام - درود خدا بر او باد - صعصعة بن صوحان را به مقابله خوارج فرستاد، آنان به وی گفتند:فكر می كنی اگر علی با ما در این جا باشد، آیا با او خواهی بود؟

گفت:آری.

گفتند:بنابراین، تو دینت را پیرو علی قرار دادی. برگرد كه تو دین نداری!

صعصعه به آنان گفت:وای بر شما! آیا پیرو كسی نباشم كه خدا را پیروی كرده و در پیروی نیكوكار كرده است و به راستی، فرمان خدا را همواره انجام داده است؟ آیا چنین نبود كه هرگاه جنگ بر پیامبر خدا سخت می شد، وی را به زبانه های جنگ می فرستاد و او با قهر و غلبه آن را لگدكوب می كرد و با شمشیرش، زبانه های آن را خاموش می ساخت و در ذات خدا غرق بود؟...

به كدام سو می چرخید؟ و به كجا می روید؟ و به كه روی می آورید؟ و از چه كسی روی بر می گردانید؟ از ماه درخشان و چراغ روشن و صراط مستقیم خدا و شایسته آماده پایدار؟

خدا شما را بكشد! كجا می روید؟ آیا درباره صدّیق اكبر و هدف نهایی، تردید دارید؟ خِرَدهایتان بی ثبات گردیده، و اندیشه هایتان به غارت رفته، و چهره هایتان مشوّش شده است.

از قلّه كوه، بالاتر رفتید و از نوشیدن آب چشمه، دور گشتید. آیا امیر مؤمنان - كه درود خدا بر او باد - و وصیّ پیامبر خدا را هدف قرار داده اید؟ نفْستان برای شما خسارت آشكاری را آذین كرده است. دوری و پراكندگی بر كافران ستمكار باد! شیطان، شما را از راه درست، دور ساخته، و از [ دیدن] راه روشن، كورتان ساخته است.[5].

ر. ك:ج 7، ص 303 (در سوگ امام).









    1. تاریخ الیعقوبی:179/2.
    2. مناقب الإمام أمیر المؤمنین:550/67/2.
    3. شرح نهج البلاغة:25/1، بحار الأنوار:147/41.
    4. تذكرة الخواصّ:118.
    5. الاختصاص:121، بحار الأنوار:624/402/33.